विरालो मिठो छ

मञ्जु गुरुङ ,दक्षिण कोरिया 

सोच्दै हुनुहुन्छ होला विरालो पनि मिठो कसरी हुन्छ ? हुन त हो विरालो पनि कही तितो र मिठो हुन्छ र ! विरालोको पनि स्वाद हुन्छ र ? यो नमिल्ने वाक्य एक जना भाषा सिकारु कोरियन नागरिकको मुखबाट अचानक निस्कियो । सुनेर हामी धेरै हाँस्यौ । अहिले पनि हामी भेट भयौ कि त्यहीँ कुरा सम्झेर हाँस्छौ । एक क्याथोलिक चर्चका सिन्वूनिमको मुखबाट अचानक यो अनौठो वाक्य सुन्दा हाम्रो हाँसो फुस्केको थियो । फरक भाषीवीच भाषा सिक्दा कहीँलेकाँही यस्तै रमाइलो र अनौठो बाक्य पनि बन्ने गर्छ । तर यस्ता वाक्यको झट्ट सुन्दा कुनै अर्थ नलागे पनि रमाइलो र रोचक पनि हुन्छ । कहीलेकही यसरी बनेका वाक्यहरुको सन्दर्भ र प्रसंगले धेरै कुरा बोलेको हुन्छ । यसभित्र विभिन्न प्रसंग लुकेको पनि हुन सक्छ , अनि धेरै सन्दर्भ जोडीएको पनि हुन्छ । सुन्दा हाँसो लागे पनि  सिन्वूनिमको मुखबाट निस्केको यो वाक्यभित्र धेरै अर्थ लुकेको छ । सिन्वुनिमले एक बेसाहरा  बालकलाई छोरा बनाएर पालेका छन् । उनै बालकलाई उपहार दिइएको टिर्सटमा विरालोको चित्र रहेकोले नेपाली भाषामा ‘विरालो’ शब्द सिकेका थिए । त्यही बेला खानेकुरा खादा ‘मिठो छ’ अर्को शब्द पनि सिके । भरखरै सिकेको दुई शब्द एकै ठाउँमा जोडेर ‘विरालो मिठो छ’ भन्ने वाक्य बन्यो । यो वाक्यको जन्म यसरी भयो । तर यस वाक्यभित्र जोडिएको सन्दर्भ भने अनेकौ छ । सिन्वुनिमले छोरा बनाएर पाल्नुभएको ति बेसाहरा बालकलाई जन्म दिने आमाका अनुसार बुवा नेपाली होरे । त्यसैले पनि कोरियन परिवारसंग हुर्की रहेका ती बालकले अप्रत्यक्षरुपमा नेपाली पहिचान पाएको छ । ती बालकको बुवा गुमनाम रहेपनि जन्म दिने आमाले नै बुवाको पहिचान दिन सक्ने महिलामा अन्तरनिहित यथार्तताको आधारमा ती बालकले कोरियन समुदाय माझ नेपाली पहिचान पाएका छन् । गुमनाम बुवाको त पहिचान नहुने नै भए भने आमाले पनि पहिचान खुलाउन नसकेपछि पालनपोषन गर्ने बुवाले भूमिपूत्रको रुपमा ति बालकको नाम “जमिन” राखिदीए । नेपालीको नासो आपूmसंग भएको हुनाले पनि सिन्वुनिमको नेपाली भाषाप्रति चासो र रहर हुनु स्वाभाविक थियो । सिन्वुनिमको त्यही रहर र चासोबाट जन्मियो “विरालो मिठो छ”।  त्यसैले यो बाक्यको प्रसंगमा दुई फरक संस्कृती र भाषाको संगम छ । अर्को समुदायप्रतिको सम्वेदना छ । बेसाहराको साहरामा करुणाको लहरा छ । सामाजिक तिरष्कार र अपहेलनाको मुक्ति छ । बाल मनोभाव र सुलभता छ । यस्ता अनेकौ अप्रत्यक्ष भावनाका सन्दर्भ यस वाक्यसंग जोडिएको छ । यस वाक्य भित्र बैदेशिक रोजगारको शिलशिलामा विदेशमा बस्ने युवको कथा लुकेको छ । यौन प्यास बुझाउने स्थानको दर्दनाक व्याथा छ । यौन कर्मी बन्न बिवश महिलाको आर्तना छ । जन्म दिएर पनि सन्तान भनेर स्विकार्न नसक्ने आमाको बाध्यता छ । बेसाहरा बालकलाई अभिभावकत्वको छाँयामा आत्मीय ममता, शिक्षा र दिक्षा दिने मानव सभ्यता छ । कोरिया र नेपालको अप्रत्यक्षरुपमा रगतको नाता छ । अज्ञात सम्बन्ध छ । समाजमा  लुकेका कैयौ अज्ञात सम्बन्धहरुको पीडा यस वाक्यले बोकेको छ । झट्ट सुन्दा हाँसो र रमाइलो लाग्ने “बिरालो मिठो छ” भन्ने बाक्यभित्र यती धेरै पीडा लुकेको रहेछ । सौन्दर्यभित्र लुकेको पीडा जस्तै समाजका नियती पाए मैले यस वाक्यमा ।